NIEPEWNOŚĆ POMIAROWA URZĄDZEŃ BADAWCZYCH

Pomiar to zbiór czynności, których celem jest wyznaczenie wartości wielkości mierzonej. Pomiary w zależności od celu badania, a także od rodzaju sprawdzanego obiektu mogą zostać podzielone na proste i złożone. Należy jednak pamiętać, że żaden, nawet najlepiej wykonany pomiar, nigdy nie jest do końca ścisły. Dlaczego? Czynników, które mają na to wpływ jest wiele. Na szczególną uwagę zasługuje jednak błąd osoby wykonującej pomiar, charakterystyka mierzonych obiektów, ale także niepewność pomiarowa urządzeń badawczych. Co warto wiedzieć o powstających rozbieżnościach? I z czym wiąże się ostatni z podanych elementów, czyli niepewność wykorzystywanych przyrządów? Na te i inne pytania odpowiadamy w naszym artykule.

Od czego zależy dokładność prowadzonych pomiarów?

Wyróżniamy wiele źródeł niepewności wyników pomiarów, przy czym źródła te mogą być od siebie zależne, co jeszcze bardziej utrudnia analizę. Do najważniejszych czynników należy m.in. niepełna definicja wielkości mierzonej, niska znajomość oddziaływań otoczenia na pomiar, błędy popełnione przez osobę dokonującą odczytu, a także przybliżenia i założenia upraszczające, związane z metodą pomiarową.

W tym miejscu warto zaznaczyć, że nie ma jednej, uniwersalnej metody, którą można się posłużyć. Każda technika ma wady i zalety, przez co wprowadza do pomiaru niepewności. To sprawia, że należy zawsze liczyć się z możliwością wystąpienia rozbieżności, a także błędów.

Błędy pomiarowe dzielimy na trzy grupy:

• błąd przybliżenia, wynikający z uproszczenia warunków pomiaru lub ze stosowania przybliżonych wzorów, 
• błąd przeoczenia (błędy systematyczne), wynikający z niedokładności użytych przyrządów, dobrania błędnej metody pomiaru lub oddziaływania trudno zauważalnych czynników zewnętrznych,
• pomyłki, wynikające z błędnego odczytania wskazań, a także błędów w zapisie informacji.  

Niepewność pomiarowa urządzeń badawczych - co warto wiedzieć?

Tak jak wspomnieliśmy na wstępie, prawidłowość pomiarów zależy w dużym stopniu od rodzaju wykorzystywanych urządzeń badawczych, a także od sposobu ich użycia. Oczywiście przyrządy te powinny być zawsze jak najbardziej profesjonalne, czułe i dopasowane do potrzeb, czyli typu przeprowadzanego badania NDT. Mimo to, w większości przypadków biorąc pod uwagę sposób funkcjonowania sprzętu, a także szereg innych wymienionych już czynników, spotykamy się ze zjawiskiem niepewności pomiarowej.

Warto pamiętać, że różne urządzenia pomiarowe w odmienny sposób pobierają informacje o własnościach obiektu mierzonego. Co za tym idzie liczba uzyskana w czasie sprawdzania, nigdy nie jest absolutnie dokładna, a uzyskany wynik powinien zawsze zawierać informację o niepewności. Tylko wtedy ma on znacznie i może zostać wykorzystany w przygotowywanych wyliczeniach. Co ważne, niepewności systematyczne można zmniejszyć, choć nie wyeliminować, poprzez zastosowanie dokładniejszych przyrządów i staranne wykonywanie pomiarów.