Czym się różni badanie VT pośrednie od bezpośredniego?

Badania wizualne (VT) stanowią fundamentalną metodę nieniszczących badań materiałów, umożliwiającą ocenę jakości złączy spawanych oraz wykrywanie powierzchniowych niezgodności. Zgodnie z normą PN-EN 13018:2016-04, badania wizualne dzielą się na dwie główne techniki: bezpośrednią i pośrednią (zdalną).

Badanie VT bezpośrednie – charakterystyka i zastosowanie

Metoda VT bezpośrednia polega na ocenie powierzchni dostępnych bezpośrednio dla obserwatora, gdzie istnieje nieprzerwana ścieżka optyczna między okiem a badanym obszarem. Obserwacje przeprowadza się okiem nieuzbrojonym lub przy użyciu prostych narzędzi optycznych, takich jak oświetlacze, lupy (zwykle o powiększeniu do 4x, 10x, max do 25x), zestawy lusterkowe, przyrządy pomiarowe (np. liniały, suwmiarki, spoinomierze). Zgodnie z normą PN-EN ISO 17637:2017-02, do badań bezpośrednich zalicza się również użycie lusterek inspekcyjnych oraz endoskopów (boroskopy, fiberoskopy). Warunki techniczne dla badań bezpośrednich określają, że odległość oka od badanej powierzchni nie powinna przekraczać 600 mm, a kąt obserwacji powinien być nie mniejszy niż 30°. Natężenie oświetlenia na powierzchni badanej powinno wynosić co najmniej 350 lx, przy czym zalecane jest 500 lx.

Badania VT bezpośrednie są powszechnie stosowane do badania spoin, wykrywania pęknięć powierzchniowych, porów, podtopień, nadlewów oraz innych niezgodności spawalniczych. Zaletą tej metody jest możliwość szybkiej oceny w czasie rzeczywistym oraz niski koszt przeprowadzenia badania. Ograniczeniem jest konieczność bezpośredniego dostępu do badanej powierzchni, co może być problematyczne w przypadku konstrukcji zamkniętych lub trudno dostępnych.

Badanie VT pośrednie – kluczowe różnice i technologie

Metoda VT pośrednia, znana również jako zdalna, jest wg normy PN-EN 13018:2016-04 stosowana w sytuacjach, gdy optyczna ścieżka od oka obserwatora do obszaru badanego jest przerwana (bezpośredni dostęp do badanej powierzchni jest niemożliwy lub utrudniony). W takich przypadkach wykorzystuje się zaawansowane urządzenia optyczne, m.in. wideoendoskopy, zautomatyzowane systemy i roboty, które umożliwiają obserwację trudno dostępnych obszarów.

Sprzęt stosowany w badaniach pośrednich wyposażony jest w systemy rejestracji obrazu, pozwalające na dokumentację w formie zdjęć lub filmów, przydatnych w analizie wyników oraz celach archiwalnych. Metoda ta umożliwia dokładne wykrywanie nieciągłości w miejscach niedostępnych dla badań bezpośrednich (np. wnętrza zbiorników, rurociągi). Chociaż badania pośrednie są zazwyczaj bardziej kosztowne i czasochłonne, ich zaletą jest możliwość inspekcji skomplikowanych konstrukcji bez konieczności ich demontażu.